بیش فعالی/ کمبود توجه چیست؟
خیلی از بچه ها بازیگوش، پر سرو صدا، شیطان و بی دقت هستند٬ آیا دچار بیماری بیش
فعال/ کمبود توجه هستند؟ آیا این فعالیت ها طبیعی است؟ آیا هوش بچه پایین است؟ آیا ما
بی حوصله هستیم و نمی توانیم بازیگوشی بچه را تحمل کنیم؟… والدینی هستند که از
رفتارهای فرزند خود مثل نامنظمی٬ حرف گوش نکردن٬ گم کردن یا جا گذاشتن
وسایل٬ کارهای ناگهانی و خطرناک٬ نمرات پایین در برخی از درس ها و پرحرفی کودک
خود حیران هستند٬ ابراز ناراحتی می کنند و به ستوه آمده اند بنابراین آشنایی صحیح با این
اختلال شایع در کودکان و برخی بزرگسالان نیاز است.
بیش فعالی/ کمبود توجه در دوران کودکی شروع می شود و علایم قبل از ۱۲ سالگی وجود
دارند٬ در پسران دو برابر دختران شایع تر است و حدود ۵ درصد از کودکان دبستانی به آن
مبتلا هستند. این بیماری چند نوع است: بیش فعالی/ کمبود توجه مرکب٬ بیش فعالی/کمبود
توجه(نوع بی توجه)، بیش فعالی/کمبود توجه(نوع بیش فعال).
آشنایی با علایم بیش فعالی/ کمبود توجه(نوع بی توجه):
بی دقتی در تحصیل٬ کارها و سایر فعالیت ها. مشکل حفظ توجه بر روی تکالیف یا فعالیت
های مربوط به بازی. به نظر می رسد زمانی که با او صحبت می کنید گوش نمی دهد. اجتناب
از فعالیت های ذهنی مستمر مثل تکالیف مدرسه و خانه. به آسانی حواسشان پرت می شود.
فراموش کارند. گم کردن وسایلی مثل بازی ها٬ کتاب٬ مداد… .
آشنایی با علایم بیش فعالی/ کمبود توجه(نوع بیش فعال):
دست و پا ها بی قرار است و روی صندلی تکان می خورند. غالبا در کلاس درس یا محیط
های مشابه که انتظار می رود بنشینند٬ صندلی را ترک می کنند. از در و دیوار بالا می روند.
نمی توانند بی سر و صدا به فعالیت و بازی بپردازند. غالبا در حرکت است گویی انرژی او
تمام نمی شود. قبل از تمام شدن سوال با عجله پاسخ می دهد. از انتظار کشیدن برای نوبت
ناتوان است. حرف دیگران را قطع می کند یا مداخله می کند.
علایم حداقل ۶ ماه باید وجود داشته باشند برخی از کودکان علایم هر دو نوع را دارند.
*تذکر مهم: لطفا از برچسب زدن بیماری بیش فعالی/ کمبود توجه بر دیگران خودداری کنید
در صورت مشاهده ی برخی از علایم فوق برای تشخیص به متخصصان سلامت
روان(روانپزشکان و روانشناسان) مراجعه شود٬ اطلاعات فوق صرفا جهت معرفی بیماری
بیش فعالی/ کمبود توجه است.
بیش فعالی/ کمبود توجه
آیا بیش فعالی/ کمبود توجه فقط بیماری کودکان است؟
در گذشته اعتقاد بر این بود که بیش فعالی/ کمبود توجه نوعی اختلال در کودکی است و تا نوجوانی برطرف می شود تا اینکه در چند دهه اخیر بزرگسالان بیش فعالی/ کمبود توجه شناسایی و با موفقیت درمان شدند.
علایم بیش فعالی/ کمبود توجه در بزرگسالان:
بی توجهی. پر تحرکی. بی ثباتی خلق. زود جوش آوردن. عدم تحمل استرس. آشفتگی. بی نظمی. تصمیم گیری های عجولانه بدون اندیشیدن به پیامدهای آن. از شاخه ای به شاخه دیگر پریدن. ناتوانی در تمرکز. حواسپرتی.
برخی از علت های بروز بیماری بیش فعالی/ کمبود توجه:
عوامل ژنتیکی. عفونت های زمستانی در سه ماه اول بارداری. آسیب های مغزی در دوران جنینی یا شیر خوارگی. اختلال در مواد شیمیایی مغز. عوامل فیزییولوژیک مغز. عوامل روانی- اجتماعی مثل حوادث استرس آور. زایمان زودرس. مصرف نیکوتین توسط مادر در دوران بارداری.
آیا بیش فعالی/کمبود توجه درمان می شود؟
بله. درمان اصلی در بیش فعالی/ کمبود توجه، دارودرمانی است و در کنار آن آموزش های رفتاری و تربیتی به کودکان و والدین در درمان تاثیر گذارتر است. با مصرف دارو علایم بیش فعالی/ کمبود توجه کاهش می یابد و زندگی برای فرد مبتلا و اطرافیان راحت تر می شود. تا زمان وجود علایم مصرف داروها تحت نظارت متخصص ادامه می یابد. توصیه می شود درمان بیش فعالی/ کمبود توجه در کودکی انجام شود تا مسیر زندگی کودک بهتر رقم بخورد و تحصیلات٬ برقراری روابط و شغل موفقیت آمیز تر باشد. ممکن است بیش فعالی/ کمبود توجه در اوایل نوجوانی یا زودتر بهبود یابد همچنین امکان دارد تا بزرگسالی ادامه پیدا کند.
در صورت مشاهده علایم بیش فعالی/ کمبود توجه در کودکان یا بزرگسالان برای تشخیص و درمان به روانپزشکان و روانشناسان مراجعه شود.
*نویسنده: روانشناس و رواندرمانگر خانم آناهیتا عطایی