ذهن آگاهی

آناهیتا عطایی – روانشناس بالینی
ذهن آگاهی یا حضور ذهن به معنای آگاهی از افکار، احساسات و رفتار است به طوری که
بهتر بتوانیم آنها را مدیریت کنیم. به عبارت دیگر ذهن آگاهی به معنای توجه و تمرکزی که سه عنصر: بودن در زمان حال، هدفمندی، بدون قضاوت بودن در آن دخالت دارند. این نوع توجه موجب افزایش آگاهی و پذیرش واقعیت حال حاضر می شود. وقتی فرد در می یابد که ذهن دائم در حال تعبیر و تفسیر است قادر می شود با دقت بیشتری به افکار خود توجه کند و بدون بیزاری یا قضاوت آنها را مورد بررسی قرار دهد و علت وجود آنها را دریابد و بفهمد ” فکر فقط فکر است” ذهن این توانایی را به فرد می دهد که دریابد افکارش ممکن است حقیقت نداشته باشند پس راحت تر می تواند آنها را رها کند. بسیاری از افراد افکار و احساساتشان را مساوی با واقعیت می دانند و در صورت منفی بودن افکار یا احساسات لحظات سختی را تجربه می کنند. فردی که ذهن آگاهی دارد می داند در حال حاضر چه افکاری از ذهنش می گذرد، چه احساسی دارد و این آگاهی بر رفتارش تاثیر می گذارد.
برای تمرین ذهن آگاهی می توانید هر لحظه از احساسات، افکارتان آگاه باشید و از حواس پنجگانه کمک بگیرید: چه چیزی می بینید؟ چه چیزی می شنوید؟ چه چیزی لمس می کنید؟ چه چیزی می خورید؟ چه چیزی بو می کنید؟ ذهن آگاهی باعث می شود فرد در زمان حال زندگی کند و زندگی در زمان حال و توجه به حواس پنجگانه، افکار و احساسات باعث می شود شما در گذشته و آینده زندگی نکنید و کمتر تحت فشار روانی قرار گیرید. با ذهن آگاهی می توانید از افکارتان آگاه باشید، بنابراین زمانی که به گذشته و آینده فکر می کنید، فکرتان را به زمان حال هدایت کنید و از خود بپرسید فکر کردن به گذشته و آینده چه سودی برای شما دارد؟ اگر فقط انرژی شما را می گیرد و هیچ سودی برای شما ندارد با توجه با حواس پنجگانه به زمان حال برگردید: توجه کنید در محیطی که هستید چه می بینید، چه صدا هایی می شنوید، چه بویی به مشامتان می رسد، چه چیزهایی را با بدن یا دستانتان لمس می کنید؟… و سپس به انجام کارهایتان(رفتار) بپردازید و از نشستن و شاخ برگ دادن به افکار بپرهیزید. در این شرایط مطابق با زمان حال فکر، احساس و رفتار می کنید.
ذهن آگاهی در درمان افسردگی، اضطراب، وسواس، تمرکز، خشم و پرخاشگری و برخی از اختلالات دیگر تاثیر دارد و روند درمان را بهبود می بخشد، شما می توانی به کمک روانشناسان در درمان بیماری های اعصاب و روان بهتر سود ببرید.
*نویسنده: روانشناس و رواندرمانگر خانم آناهیتا عطایی